Kołki, wkręty, kotwy i śruby - rodzaje zamocowań

Najwygodniejszym rozwiązaniem jest zakup łączników kompletnych (np. wkrętów z kołkami), ale istnieje również możliwość samodzielnego skompletowania zestawu z osobno kupowanych elementów (kołek i wkręt). W takim przypadku zamiast zwykłego wkrętu można zastosować wkręcany haczyk, oczko lub wkręt z ozdobnym łbem. Dobór odpowiedniego zamocowania wymaga wcześniejszego określenia jego rodzaju, średnicy i długości kołka, do którego dobierany jest następnie wkręt.

Zamocowania o zbliżonym przeznaczeniu mogą różnić się budową. Średnica śrub i wkrętów powinna być dopasowana do średnicy kołka, a ich długość powinna przewyższać długość kołka o około 5 mm. Należy również wziąć pod uwagę grubość mocowanego elementu podczas doboru długości śrub i wkrętów.

Najczęściej stosowane rodzaje zamocowań:

Kołki standardowe

Kołki rozporowe działają na zasadzie rozpierania rozciętych ścianek podczas dokręcania. Można je stosować do mocowań mało obciążonych w niemal wszystkich rodzajach podłoży. W materiałach pełnych o zwartej strukturze przenoszą one większe obciążenia. Wygodną odmianą kołków standardowych są kołki do szybkiego montażu.

Umożliwiają one mocowanie przelotowe (część koszulki kołka przechodzi przez mocowany materiał), a zamiast wkrętustosuje się gwintowany gwóźdź. Doskonale nadają się do mocowań wielootworowych, gdy otwory na kołki wierci się w podłożu, np. przez listwę do szafek kuchennych lub ramę okienną.

Kołki standardowe o rozciętych ściankach (fot. Fischerpolska)

Kołki standardowe do tzw. szybkiego montażu z gwoździem zamiast wkręta (krzyżakowa końcówka wkręta ułatwia ewentualny demontaż) (fot. Fischerpolska)

Kołki uniwersalne

Kołki uniwersalne stanowią zmodyfikowaną wersję kołków tradycyjnych i są przeznaczone do mocowania w elementach pełnych i drobnootworowych. Podczas dokręcania wkręt mocujący powoduje nie tylko rozparcie, ale również spęcznienie kołka, co prowadzi do wytworzenia "garbów" kotwiących na ściankach między pustymi przestrzeniami. Należy zwrócić uwagę, aby podczas dokręcania kołek nie obracał się. Zastosowanie zbyt grubego wkrętu lub ścięcie skrzydełek blokujących uniemożliwi prawidłowe wykonanie zamocowania.

Kołki uniwersalne: z wkrętem i z haczykami (fot. Benox)

Kołek uniwersalny rozpierający się w podłożu na cztery strony (fot. Fischerpolska)

Kołki do miękkich materiałów

Mocowanie ciężkich przedmiotów (np. szafek kuchennych) w ścianach z lekkich materiałów wymaga zastosowania specjalnych kołków. Są one osadzane przez wkręcenie w otwór o mniejszej średnicy. Z kołkiem współpracują śruby z gwintem metrycznym. Do zawieszania lekkich przedmiotów w styropianie przeznaczone są kołki ślimakowe, które można wkręcać bez wstępnego nawiercania otworu.

Kołki do miękkich materiałów: metalowy (po lewej) - do zamocowań w lekkich odmianach betonu komórkowego, oraz ślimakowy (po prawej) - wykonanie zamocowania w styropianie za pomocą takiego kołka nie wymaga wstępnego nawiercania otworu (fot. Fischerpolska)

Zamocowania w pustych przestrzeniach

Zamocowania tego typu wymagają utworzenia tzw. grzybka oporowego po wewnętrznej stronie przegrody. W przypadku płyt gipsowo-kartonowych, które narażone są na znaczne obciążenia, świetnym rozwiązaniem są kołki typu molly. Podczas dokręcania nacięta tuleja metalowa rozszerza się, tworząc mocne gniazdo osadcze. Tego typu kołki wymagają wstępnego zaciśnięcia przy użyciu specjalnych szczypiec.

Uwaga! Długość nierozciętej tulei kołka powinna odpowiadać grubości ścianki podłoża.

Kołek typu molly (po lewej) do zamocowań w materiałach z pustymi przestrzeniami: płytach g-k, wiórowych czy cegle dziurawce oraz szczypce (po prawej) używane do jego zaciśnięcia (fot. Koelner)

Do zawieszania lekkich przedmiotów w płytach gipsowo-kartonowych można również stosować kołki ślimakowe, mocowane za pomocą specjalnego wiertła. W przypadku montażu żyrandola w suficie z płyt gipsowo-kartonowych rekomenduje się użycie kotew skrzydełkowych. Ich osadzenie wymaga wywiercenia otworu o dużej średnicy.

Może cię zainteresować

Sucha zabudowa w łazience - jak nie popełnić błędów budowlanych? Koniec z poobijanymi ścianami! Jak wzmocnić narożniki i uchronić je przed uszkodzeniami? Jaki rodzaj tynku wewnętrznego najlepiej wybrać? Jak tynkować ścianę, a jak sufit? Krok po kroku Jak kłaść panele winylowe na ścianę? Jak szpachlować płyty gipsowo-kartonowe ze spłaszczoną krawędzią? Samodzielne wygładzanie ścian w domu krok po kroku Tynkowanie latem i zimą tynkiem gipsowym Alfa Dolina Nidy Jak odnowić stare ściany mieszkania w kamienicy? Sekrety mistrzowskiej renowacji Jak uzyskać idealnie gładką ścianę lub sufit? Lampa MONO - łatwy montaż nawet w cienkich płytach g-k Jaki jest możliwy rozstaw profili w suficie podwieszanym? Jak wykończyć ściany w niebanalnych wnętrzach?

Zobacz więcej Zwiń

Kotwy chemiczne

Stosowane są w przypadku bardzo dużych obciążeń, w podłożach pełnych i drobnootworowych. W przeciwieństwie do kołków rozporowych, kotwy chemiczne nie generują sił rozpierających, co jest istotną zaletą przy gęstym rozmieszczeniu otworów i mocowaniu w pobliżu krawędzi. Element mocujący – specjalnie ukształtowana kotew – wklejany jest w wywiercony otwór.

Zestaw do montażu zawiera kotew z gwintem, szklaną ampułkę z żywicą, utwardzaczem i kruszywem oraz tuleję dziurkowaną przeznaczoną do podłoży drobnootworowych. Montaż polega na wstawieniu ampułki i ewentualnie tulei siatkowej do wywierconego otworu (który nie powinien być zbyt głęboki i musi zostać dokładnie oczyszczony z pyłu), a następnie wbiciu kotwy.

Wbicie kotwy powoduje rozbicie ampułki i inicjuje reakcję chemiczną twardnienia kleju (czas twardnienia zależy od temperatury otoczenia i wynosi od kilku do kilkudziesięciu minut). Podczas mocowania sufitowego należy dodatkowo użyć kapturka ochronnego, aby zapobiec wyciekaniu żywicy z otworu.

W przypadku dużej liczby otworów do wklejania kotew można zastosować specjalny pistolet wprowadzający żywicę.

Sposób umieszczenia kotwy chemicznej w podłożu drobnootworowym (fot. Koelner)

Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: fischerpolska