Ocieplenie poddasza w 13 krokach

Ocieplenie poddasza - krok 1. Materiały

Łatwo określić ilość potrzebnych materiałów podstawowych, ponieważ tworzą one kolejne warstwy na ocieplanej powierzchni, którą bez problemu zmierzymy.

Wełnę mineralną w wersji preferowanej do ocieplenia poddaszy kupujemy w dwóch grubościach:

• Pierwsza z nich przeznaczona jest do ocieplenia między krokwiami (najczęściej o grubości 10-15 cm).
• Druga stanowi warstwę uzupełniającą, układaną na całej powierzchni (również ok. 10 cm, niekiedy grubsza, w zależności od dostępnej przestrzeni na stelażu).

Folię o wysokiej paroprzepuszczalności oraz folię paroszczelną nabywa się w rolkach o powierzchni uwzględniającej niezbędne zakłady. W przypadku folii paroprzepuszczalnej należy dodatkowo zwiększyć jej powierzchnię, jeśli będzie ona owijać krokwie (choć nie jest to konieczne).

Do zbudowania stelaża pod pokrycie ocieplenia potrzebne będą profile konstrukcyjne typu CD 60/27 w odcinkach 3 lub 4 m. Ich łączna długość wynika z długości dachu pomnożonej przez liczbę poziomów profili. Liczba poziomów odpowiada w przybliżeniu podwójnej długości całkowitej pary krokwi plus dwa poziomy.

Z kolei ilość potrzebnych uchwytów typu ES lub płaskich wynika z liczby par krokwi pomnożonej przez liczbę poziomów profili. Do zamontowania stelaża przydatne będą również łączniki wzdłużne do profili, wkręty mocujące do drewna, a także "pchełki" do uchwytów ES.

Komplet materiałów do zamontowania pokrycia - oprócz samych płyt - obejmuje wkręty samonawiercające, taśmę do zbrojenia spoin, masę szpachlową oraz akrylową do wypełniania elastycznych połączeń. Jako materiały uzupełniające potrzebna będzie taśma dwustronnie klejąca, sznurek, zszywki tapicerskie, impregnaty do drewna i płyt gipsowo-kartonowych.

Ocieplenie poddasza - krok 2. Narzędzia

Osiągnięcie profesjonalnego efektu ocieplenia wymaga zastosowania odpowiednich narzędzi. Wśród nich kluczową rolę odgrywają te, które ułatwiają precyzyjną pracę i zapewniają wysoką jakość wykonania.

Zamiast tradycyjnego sznurka, do pomiarów wykorzystamy poziomnicę ze wskaźnikiem laserowym, co gwarantuje dokładność i wygodę. Młotek zastąpimy zszywaczem tapicerskim, ręcznym lub elektrycznym, w zależności od potrzeb. Do cięcia elementów stalowych użyjemy szlifierki kątowej, zapewniając precyzyjne i czyste wykonanie. Osadzenie wkrętów do drewna i metalu ułatwi wiertarko-wkrętarka sieciowa lub akumulatorowa, w zależności od dostępności zasilania.

Długa łata posłuży do kontroli płaszczyzny stelaża, a także ułatwi cięcie płyt i wełny. Wśród niezbędnych narzędzi tnących znajdziemy długi nóż do wełny, nożyk z łamanym ostrzem do płyt i folii oraz nożyczki do wycinania otworów.

Dzięki odpowiedniemu skompletowaniu narzędzi praca nad ociepleniem przebiegnie sprawnie i efektywnie, a finalny rezultat będzie prezentował się nienagannie.

Ocieplenie poddasza - krok 3. Sprawdzenie stanu dachu

Przed rozpoczęciem prac ociepleniowych połaci dachowej, niezwykle istotne jest dokładne sprawdzenie jej stanu pod kątem:

• Uszkodzeń drewna: Należy zweryfikować, czy drewno konstrukcji nie jest porażone przez grzyby, pleśnie lub owady. Wszelkie takie defekty muszą zostać bezwzględnie usunięte przed ociepleniem.
• Stanu konstrukcji: Należy ocenić stan konstrukcji dachu pod kątem ewentualnych ugięć, pęknięć lub innych uszkodzeń.
• Szczelności pokrycia i podkładu: Dokładnie sprawdzić pokrycie i podkład dachu pod kątem ich szczelności. Nie dopuszczalne są ślady zacieków.
• Możliwego obniżenia części użytkowej: Należy przeanalizować, czy planowane ocieplenie nie doprowadzi do nadmiernego obniżenia części użytkowej poddasza.
• Ułożenia instalacji: Przed rozpoczęciem ocieplania należy upewnić się, że na poddaszu zostały już poprowadzone wszystkie zaplanowane instalacje.

Pamiętajmy, że wszelkie wykryte przed ociepleniem uszkodzenia muszą zostać bezwzględnie usunięte, a miejsca ich wystąpienia dokładnie sprawdzone pod kątem skuteczności naprawy i odzyskania szczelności.

Ocieplenie poddasza - krok 4. Odpowiednia wentylacja

Ocieplenie połaci dachu wiąże się z koniecznością zapewnienia odpowiedniej wentylacji pod warstwą termoizolacji. W tym celu należy wykonać wloty powietrza w okapie oraz wyloty w pokryciu dachowym, np. w kalenicy. Umożliwi to swobodny przepływ powietrza i zapobiegnie kondensacji pary wodnej, która mogłaby prowadzić do zawilgocenia konstrukcji dachu.

W przypadku, gdy ciągłość szczelin wentylacyjnych jest przerwana przez elementy takie jak kominy, lukarny lub okna dachowe, konieczne jest wykonanie dodatkowych wlotów i wylotów powietrza w samym pokryciu dachowym. Można to zrobić przy użyciu specjalnych wentylacyjnych dachówek lub kominków.

Jeżeli dach jest pokryty pełnym deskowaniem i papą, gontem bitumicznym, blachodachówką, dachówką ceramiczną lub cementową, konieczna jest modyfikacja pokrycia kalenicy. Należy wstawić dostosowane do rodzaju pokrycia gąsiory wentylacyjne i wykonać pod nimi szczeliny w deskowaniu. Pozwoli to na swobodną cyrkulację powietrza w przestrzeni pod deskowaniem.

Istnieje również alternatywny sposób na zapewnienie wymiany powietrza – budowa stryszku wentylacyjnego. Rozwiązanie to jest możliwe, jeśli wysokość poddasza w linii kalenicy jest wystarczająca. Wówczas przepływ powietrza zapewniają otwory w ścianach szczytowych, a środek poddasza pokrywa poziomy, ocieplony sufit wykonany z profili do płyt gipsowo-kartonowych lub oparty na jętkach.

Niezależnie od wybranego sposobu wentylacji, okap dachu musi zapewniać wlot powietrza do przestrzeni poddaszowej. Można to osiągnąć poprzez wykonanie otworów lub szczelin w podbitce dachowej lub w obróbce zakończenia pokrycia.

Orientacyjnie przyjmuje się, że powierzchnia otworów wentylacyjnych na wlocie przy okapie i wylocie w kalenicy powinna wynosić co najmniej 250 cm2 na każdy metr długości dachu (czyli ciągła szczelina musi mieć szerokość co najmniej 2,5 cm).

Ocieplenie poddasza - krok 5. Co trzeba zrobić

Zakres prac ociepleniowych może się nieznacznie różnić w zależności od konkretnych warunków, jednak w większości przypadków obejmuje on następujące etapy:

• Ułożenie folii paroprzepuszczalnej pod deskowaniem: Folia ta umożliwia odprowadzenie wilgoci, która może powstawać w warstwie ociepleniowej, chroniąc tym samym konstrukcję dachu przed zawilgoceniem i pleśnią.
• Ułożenie termoizolacji z wełny mineralnej: Wełna mineralna to popularny materiał izolacyjny ze względu na swoje właściwości termiczne i akustyczne. Układa się ją w dwóch warstwach o łącznej grubości co najmniej 20 cm, aby zapewnić odpowiednią izolację termiczną poddasza.
• Montaż stelaża pod pokrycie z płyt g-k: Stelaż stanowi rusztowanie, do którego mocowane są płyty g-k. Odpowiednio zamocowany stelaż zapewnia stabilność i wytrzymałość konstrukcji sufitu.
• Zamocowanie na stelażu folii paroizolacyjnej: Folia paroizolacyjna chroni izolację termiczną przed wilgocią pochodzącą z wewnątrz budynku, zapobiegając powstawaniu kondensacji i pleśni.
• Montaż pokrycia z płyt g-k: Płyty g-k to popularny materiał wykończeniowy sufitów, zapewniający gładką i estetyczną powierzchnię. Płyty montuje się do stelaża, a następnie spoinuje się ich styki i wykańcza powierzchnię (np. malowaniem lub płytkami ceramicznymi).

Ocieplenie poddasza - krok 6. Ułożenie folii paroprzepuszczalnej

Folia paroprzepuszczalna to kluczowy element izolacji dachu, dlatego jej dobór i montaż powinny być staranne. Poniżej przedstawiamy szczegółowe instrukcje krok po kroku, jak prawidłowo zamontować folię paroprzepuszczalną.

Folia paroprzepuszczalna do montażu pod dachem powinna charakteryzować się wysoką paroprzepuszczalnością - powyżej 3000 g/(m² x 24 h) lub współczynnikiem Sd mniejszym niż 0,02 m. Wytrzymałość mechaniczna w tym przypadku nie jest tak istotna, gdyż folia nie będzie narażona na duże obciążenia.

Rozpoczynając montaż folii paroprzepuszczalnej, należy zwrócić uwagę na kierunek jej układania. Należy ją rozwijać tak, aby napisy znajdowały się od strony deskowania. Istnieją dwa sposoby mocowania folii: bezpośrednio do boków krokwi lub do dodatkowych listew dystansowych przybitych do deskowania. Zaleca się stosowanie listew dystansowych o wymiarach 3 x 4 cm, które zapewnią niezbędną przestrzeń wentylacyjną między folią a deskowaniem.

Montaż rozpoczynamy od kalenicy. Folię mocujemy zszywaczem tapicerskim do listew lub krokwi w odległości ok. 3 cm od deskowania. Należy zadbać o równomierne naciągnięcie folii, aby uniknąć fałd ograniczających cyrkulację powietrza. W razie potrzeby można użyć dodatkowej listewki napinającej.

Kolejne pasy folii mocujemy z zakładem 10 cm, dosuwając je do linii zaznaczonej na folii. Wstępnie mocujemy pas w 3-4 miejscach, a następnie ostatecznie dociskamy go za pomocą cienkiej listewki, na którą naciągamy folię. Końce pasów folii przyklejamy do ścian szczytowych nieco bliżej deskowania (nachylony brzeg uchroni przed zaciekaniem wody). Ostatni pas wykładamy na murłatę i ściankę kolankową.

Elementy przechodzące przez pokrycie dachowe (kominy, rury odpowietrzające, maszty) szczelnie otaczamy folią, formując wokół nich niewielkie wzgórki.

Ocieplenie poddasza - krok 7. Mocowanie uchwytów do profili

Do wyboru mamy dwa rodzaje uchwytów montażowych do profili do zabudowy poddaszy typu CD, tzw. sufitowe (rys. 5 a) oraz ES (rys. 5 b). Łatwiejsze w osadzeniu są uchwyty drugiego typu, ale można je zastosować w przypadku odsunięcia stelaża od krokwi nie więcej niż na 10 cm. Przy większych odległościach musimy skorzystać z uchwytów płaskich (rys. 5 a).

rys. 5 a

rys. 5 b

Rozpoczynamy od wyznaczenia miejsc montażu uchwytów. Posłuży nam do tego sznur rozciągnięty między skrajnymi krokwiami - najpierw w pobliżu ścianki kolankowej, a następnie co 50 cm w kierunku kalenicy.

W przypadku uchwytów typu ES, wystarczy przykręcić je do spodu krokwi wzdłuż wyznaczonej sznurem linii. Natomiast mocowanie uchwytów płaskich (do boków krokwi) jest bardziej skomplikowane. Sznur wskazuje jedynie miejsce zamocowania, a wysunięcie uchwytu musimy określić indywidualnie dla każdej krokwi.

Po wyznaczeniu punktów zamocowania (na podstawie odcisku sznura) na dwóch krokwiach oddalonych o 3-4 m, montujemy prostopadle do spodu krokwi uchwyty wysunięte na planowaną grubość dodatkowego ocieplenia. Używając wskaźnika laserowego lub sznura, kontrolujemy, czy linia zamocowania na kolejnych krokwiach nie "ucieka" od założonej odległości.

Na przytwierdzone uchwyty zakładamy profil stelaża, a wsuwając w niego kolejne uchwyty, przykręcamy je do krokwi. Pozostawienie profili do czasu zamocowania wszystkich uchwytów ułatwi kontrolę równości powierzchni, na której zostanie później zamontowane pokrycie. Po sprawdzeniu utworzonej powierzchni, profile można łatwo zdemontować, uzyskując wygodny dostęp do ocieplenia.

Ocieplenie poddasza - krok 8. Pierwsza warstwa wełny

Pierwszą warstwę ocieplenia z wełny układa się na grubość krokwi pomniejszoną o odstęp wentylacyjny (3-4 cm). Wełna dostępna jest w sprasowanych rolkach, które po rozpakowaniu powinny ulec rozprężeniu, lub w postaci płyt (mniej popularnych). Prowadząc długi nóż wzdłuż przyłożonej listwy, tniemy wełnę w poprzek, uzyskując pas o szerokości o 2-3 cm szerszy niż rozstaw krokwi.

Wstawione między krokwie ocieplenie powinno utrzymywać się tam dzięki sprężystości wełny. W przypadku niestarannego cięcia lub zmiennego rozstawu krokwi może być konieczne podparcie ocieplenia zygzakowo zamocowanym sznurkiem. Wełna powinna ściśle wypełniać wszelkie zakamarki wzdłuż ścianki kolankowej i ścian szczytowych, nie powodując jednak odkształcenia folii paroprzepuszczalnej, co mogłoby utrudnić cyrkulację powietrza wentylacyjnego.

Ocieplenie poddasza - krok 9. Druga warstwa wełny

Drugą warstwę izolacji z wełny mineralnej układamy prostopadle do krokwi, mocując ją do uchwytów mocujących profile. W miejscach łączenia wzdłużnego dociskamy wełnę nieco mocniej, zapewniając ciągłość ocieplenia po przytwierdzeniu profili.

W przypadku mocowania uchwytów płaskich do konstrukcji poddasza, profile nośne pod płyty gipsowo-kartonowe wystarczy zatrzasnąć na uchwytach i połączyć wzdłużnie kolejne odcinki za pomocą odpowiednich złączek.

W przypadku uchwytów typu ES, przed montażem profili nośnych należy wyznaczyć ich położenie za pomocą sznura lub wskaźnika laserowego. Następnie mocujemy tymczasowo pierwszy dolny profil na końcach konstrukcji i sprawdzamy jego poziom. W analogiczny sposób osadzamy profil w pobliżu kalenicy. Opierając się na dolnym i górnym profilu, wyznaczamy położenie profili pośrednich i mocujemy je do wszystkich uchwytów.

Do łączenia uchwytów ES z profilem nośnym używamy tzw. pchełek - krótkich wkrętów samonawiercających do blachy - osadzanych wiertarko-wkrętarką.

Ocieplenie poddasza - krok 10. Instalacje

Etap odkrytego ocieplenia to doskonały moment na komfortowe rozprowadzenie przewodów elektrycznych. Zaleca się, aby umieścić je pod stelażem, a nie wewnątrz profilu, mocując je opaskami zaciskowymi. Takie rozwiązanie chroni izolację przed uszkodzeniem podczas montażu płyt g-k.

Przewody można bezpośrednio ułożyć na napięcie 750/500 V lub przeciągnąć w rurkach typu peszel. W miejscach przeznaczonych do osadzenia gniazdek i łączników należy wykonać wyprowadzenia dość długich odcinków przewodu, co ułatwi późniejszy montaż osprzętu.

Ocieplenie poddasza - krok 11. Folia paroszczelna

Aby zabezpieczyć ocieplenie połaci dachowej przed szkodliwym działaniem pary wodnej, konieczne jest ułożenie na stelażu folii paroszczelnej. Profile stelażu należy przetrzeć szmatką zwilżoną rozpuszczalnikiem, aby usunąć wszelkie zanieczyszczenia i tłuszcz. Folię paroszczelną rozkłada się poziomo pasami, z zakładami o szerokości co najmniej 10 cm. Zakład powinien zachodzić na profilu stelaża. Do mocowania folii należy użyć taśmy dwustronnie klejącej, którą rozkłada się na profilach stelaża. Wszelkie uszkodzenia folii należy zakleić taśmą klejącą i kawałkiem folii. Należy również dokładnie uszczelnić przejścia kominów i pionów instalacyjnych.

Ocieplenie poddasza - krok 12. Montaż płyt g-k

Do poszycia ocieplenia zaleca się stosowanie wodoodpornych płyt gipsowo-kartonowych (zielonych). W przypadku zwiększonej wilgotności lub ryzyka uszkodzeń, warto rozważyć płyty o grubości powiększonej o 20 mm (tzw. grubasy) lub dwuwarstwowe poszycie. Takie rozwiązania poprawiają odporność ścianek na deformacje i uszkodzenia. Alternatywą mogą być sztywniejsze płyty gipsowo-włóknowe.

Płyty montujemy pionowo, dbając o to, by łączenia wzdłużne (w przypadku gdy wysokość pokrycia przekracza długość płyty) pokrywały się z profilami stelaża. Odcinki płyt nie powinny być krótsze niż 1 metr. W przypadku łączeń wzdłużnych, spoiny poziome w kolejnych pasach muszą być przesunięte o co najmniej 50 cm.

Płyty mocujemy do stelaża za pomocą wkrętów samonawiercających do blachy. Najlepiej używać wkrętarki z ogranicznikiem głębokości wkręcania. Możliwe jest również zastosowanie wiertarko-wkrętarki akumulatorowej z regulatorem momentu dokręcania. W przypadku braku wprawy, ostateczne dokręcenie wkrętów należy wykonać ręcznie, tak aby ich główki zagłębiły się w płycie o 1 mm bez uszkodzenia kartonu. Wkręty rozmieszczamy co 15 cm, a na łączeniach wzdłużnych powinny być przesunięte o połowę podziałki w obu rzędach.

Ocieplenie poddasza - krok 13. Szpachlowanie

Spoiny między płytami gipsowo-kartonowymi należy wypełnić masą szpachlową i wzmocnić taśmą z włókna szklanego lub papierową. Krawędzie wzdłużne płyt są fabrycznie ukształtowane i gotowe do wypełnienia, natomiast poprzeczne - wcześniej przycięte - wymagają przygotowania. Polega ono na ścięciu brzegów obu płyt pod kątem około 45 stopni na głębokość połowy ich grubości. Następnie spoiny wstępnie wypełnia się masą spoinującą, wkleja taśmę zbrojącą i wciska ją w świeżą zaprawę. Kolejnym krokiem jest nałożenie szpachlówki wygładzającej w 2-3 warstwach. Po jej stwardnieniu należy całość wygładzić drobnym papierem ściernym lub gąbką.

Redaktor: Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Rockwool