Drewniany taras na gruncie - krok po kroku

Drewniany taras na gruncie - krok 1. Narzędzia

Budowa tarasu wiąże się z użyciem narzędzi do obróbki drewna. Konieczna będzie pilarka tarczowa do przycinania desek, a do cięcia belek o większym przekroju przyda się piła łańcuchowa lub ręczna. Do mocowania elementów drewnianych potrzebna będzie wiertarka z wiertłami do drewna, a w przypadku montażu do elementów betonowych - młotowiertarka z odpowiednimi wiertłami. Do przytwierdzania desek na wkręty przyda się wiertło dwustopniowe z ogranicznikiem głębokości.

Przy dużej liczbie połączeń wkrętów pomocna będzie wkrętarka z końcówkami krzyżowymi lub sześciokątnymi. Do niezbędnych pomiarów wykorzystamy zwijaną miarę, długą poziomnicę lub tzw. wąż wodny, a także sznur murarski i szpilki mocujące. Prace ziemne i betoniarskie wymagać będą użycia szpadla i taczki, a do ubicia warstwy podkładowej można wypożyczyć zagęszczarkę. Jeśli nie dysponujemy małą betoniarką, niewielką ilość betonu można przygotować ręcznie, mieszając składniki w taczce.

Drewniany taras na gruncie - krok 2. Materiały

Do budowy tarasu można wykorzystać drewno krajowe – głównie sosnowe – lub gatunki egzotyczne, które charakteryzują się większą wytrzymałością i trwałością. Alternatywnie, taras można zbudować z wykorzystaniem systemowych legarów kompozytowych, przeznaczonych do montażu poszycia z desek kompozytowych lub naturalnego drewna. Drewno konstrukcyjne, niezależnie od gatunku, powinno być zaimpregnowane, najlepiej ciśnieniowo, preparatem niewymywalnym.

Do montażu tarasu służą elementy systemowe – dedykowane temu zastosowaniu. Podkładki, taśmy izolacyjne, specjalne wkręty i spinki lub typowe wkręty i śruby ze stali nierdzewnej to podstawowe elementy montażowe. Nie można zapomnieć o materiałach izolujących drewno od betonowego podłoża, takich jak gumowe podkładki lub papa.

Do przygotowania podłoża pod taras potrzebny będzie piasek lub pospółka, żwir i cement. Do budowy słupków konstrukcyjnych wykorzystamy tzw. szalunki tracone w formie kartonowych rur oraz zabetonowane lub przykręcane uchwyty do mocowania drewnianych belek.

Drewniany taras na gruncie - krok 3. Wybieramy konstrukcję

Konstrukcja nośna tarasu, a w szczególności jej posadowienie na gruncie, uzależniona jest od wysokości tarasu nad otaczającym dom terenem. Poziom nawierzchni tarasu nie powinien znajdować się wyżej niż poziom podłogi w przylegającym do niego pomieszczeniu.

W przypadku wyniesienia podłogi tarasu ponad teren do około 20 cm, taras drewniany można ułożyć na legarach bezpośrednio na utwardzonym podłożu (rysunek po lewej stronie). Przy większej wysokości tarasu należy zbudować ruszt nośny, oparty na betonowych słupkach lub bloczkach (rysunek po prawej stronie).

Taras drewniany ułożony na legarach bezpośrednio na utwardzonym podłożu

Taras drewniany oparty na betonowych słupkach lub bloczkach

Koszt budowy tarasu w dużym stopniu zależy od wyboru materiału konstrukcyjnego, a w szczególności rodzaju pokrycia. Najtańszą opcją jest zastosowanie drewna krajowego, głównie sosnowego, nieco droższym rozwiązaniem jest modrzew. Trwalszym i nie wymagającym konserwacji materiałem jest kompozyt (tworzywo sztuczne z mączką drzewną), a najdroższym – drewno egzotyczne. Oczywiście możliwe są również rozwiązania mieszane, np. konstrukcja z drewna krajowego z pokryciem z desek egzotycznych gatunków drzew.

Drewniany taras na gruncie - krok 4. Wytyczamy obrys

Prace rozpoczynamy od wyznaczenia miejsca pod budowę tarasu i określenia charakterystycznych punktów jego konstrukcji. Zarys przyszłego tarasu wyznaczamy, używając zwijanej miary i sznurka rozciągniętego między wbitymi palikami lub szpilkami. Do wyznaczenia kątów prostych posłużymy się twierdzeniem Pitagorasa, określającym zależności długości boków trójkąta prostokątnego w proporcji 3:4:5. Na nierozciągliwym sznurze odmierzamy i zaznaczamy kolejno odcinki o długościach np. 1,5, 2 i 2,5 m, a najkrótszy mocujemy szpilkami wzdłuż elewacji budynku.

Manewrując położeniem końca drugiego odcinka sznura, znajdujemy taki punkt, w którym cały jego obwód będzie napięty – w tym miejscu przechodzić będzie linia prostopadła do ściany domu. Podczas kopania sznur będzie przeszkadzał, dlatego zdejmujemy go (po uprzednim wyznaczeniu zarysu brzegu wykopu poprzez wycięcie rowka w podłożu). Poza obrysem wbijamy szpilki, które umożliwią rozciągnięcie sznura wyznaczającego linie usytuowania słupków. Jeśli chcemy zbudować taras o innym zarysie niż prostokąt, łukową krawędź uzyskamy, używając sznura o długości odpowiadającej promieniowi zaokrąglenia, rozciągniętego od szpilki wbitej w jego środku.

Drewniany taras na gruncie - krok 5. Roboty ziemne

W wyznaczonym obszarze pod budowę tarasu należy usunąć warstwę roślinną gleby na głębokość 15-30 cm. Na podłożu piaszczystym oraz w przypadku posadowienia konstrukcji tarasu na słupkach, głębokość wykopu może być mniejsza. Wybrany grunt należy wywieźć, starając się o możliwie równomierną grubość warstwy. Następnie należy wstępnie wyrównać dno wykopu i ustalić wymagany poziom tarasu.

Jeśli gleba jest gliniasta i ulega okresowemu nawodnieniu, na dnie wykopu warto ułożyć warstwę geowłókniny. Geowłóknina ochroni podłoże przed mieszaniem się z kruszywem nasypowym.

Dołki pod słupki wykonujemy w rozstawie nie większym niż 1,2 × 1,2 m. Głębokość dołków zależy od rodzaju gruntu: na gruntach niewysadzinowych powinna wynosić około 30 cm, a na pozostałych około 90 cm. Dołki o wymiarach do 40 × 40 cm i małej głębokości można wykopać szpadlem. Głębsze dołki łatwiej wykonać świdrem do gleby o średnicy około 25 cm.

Drewniany taras na gruncie - krok 6. Betonujemy słupki fundamentowe

Słupki pod konstrukcję tarasu najłatwiej wykonać z wykorzystaniem tzw. szalunku traconego w postaci kartonowej rury o średnicy 25-30 cm. Rurę przycinamy na wymaganą długość, pamiętając, że nie musi ona sięgać dna wykopu – można ją oprzeć na listewkach ułożonych na ziemi. Oczywiście, szalunek można również wykonać ze zbitych desek lub płyt, które po zabetonowaniu zostaną rozebrane.

Do wypełnienia szalunku używamy samodzielnie przygotowanego betonu z mieszanki żwiru, piasku i cementu w proporcji:

• 25 kg cementu
• 30 litrów piasku
• 70 litrów żwiru frakcji 2-8 mm
• około 15 litrów wody

W trakcie betonowania możemy również osadzić kotwy pod belki. Wymaga to jednak jednoczesnego ustawienia belek wzdłuż sznura na kolejnych słupkach w rzędzie lub zastosowania prowizorycznego podparcia i tymczasowego zamocowania do docelowej belki.

Drewniany taras na gruncie - krok 7. Płyty na powierzchni

Przy posadowieniu podłogi tarasu na płycie, wykop należy wypełnić piaskiem lub pospółką. Materiał ten należy zagęścić wibratorem powierzchniowym (dostępnym do wypożyczenia). Na gruncie niestabilnym, gliniastym, wierzchnią warstwę podsypki warto zmieszać z cementem i zagęścić, tworząc stabilny podkład pod płyty. Utwardzona powierzchnia powinna mieć niewielki spadek (1-1,5%) na zewnątrz (od ściany domu), co umożliwi samoczynny spływ wody opadowej.

Poziom podłoża ustalamy w zależności od grubości płyt, na których zostaną oparte legary. Przyjmując typowe legary o wysokości 5 cm i grubość deski pokryciowej 2,5 cm, należy obliczyć położenie wierzchu płyt podporowych względem planowanego poziomu tarasu. Jako oparcie dla legarów można wykorzystać płyty chodnikowe o grubości 5 cm lub kładzione na płask bloczki fundamentowe (o grubości 12 lub 14 cm).

Rozmieszczenie podparcia musi umożliwiać rozstawienie legarów co 50 cm i zapewnić ich oparcie w podobnych odstępach. Wierzch płyt należy wstępnie wypoziomować sznurem i długą poziomnicą.

Drewniany taras na gruncie - krok 8. Ruszt krzyżowy na słupkach

Konstrukcja nośna tarasu oparta na słupkach wymaga wykonania rusztu krzyżowego, składającego się z belek i prostopadle mocowanych do nich legarów. Przy rozstawie słupków 1 × 1 m lub 1,2 × 1,2 m, minimalne przekroje elementów konstrukcyjnych z drewna sosnowego, przy przeciętnym obciążeniu użytkowym tarasu, wynoszą:

• belki: 8 × 10 cm
• legary: 5 × 7 cm

Układ rusztu dostosowujemy do pożądanego kierunku desek pokrycia. Najczęściej układa się je równolegle do drzwi tarasowych, co oznacza, że w tym samym kierunku układa się belki nośne. Standardowo legary rozmieszcza się co 50 cm. W razie konieczności zagęszczenia można wstawić dodatkowe legary, opierając je na dwóch sąsiadujących belkach.

Drewniany taras na gruncie - krok 9. Mocowanie konstrukcji

Montaż rusztu krzyżowego na słupkach rozpoczynamy od przytwierdzenia uchwytów i wypoziomowania belek. W zabetonowane obejmy wsuwamy belki i regulujemy ich wysokość za pomocą drewnianych podkładek, dążąc do uzyskania poziomego położenia. Skrajne belki posłużą jako baza do rozciągnięcia sznura wyznaczającego lokalizację pozostałych podpór.

Jeśli na słupkach nie ma zabetonowanych wcześniej obejm, mocujemy uchwyty za pomocą kołków rozporowych i śrub. W tym przypadku konieczne jest zastosowanie tymczasowych podpór montażowych do ustawienia belek, a następnie połączenia ich z uchwytami przykręcanymi do słupków.

Do zamocowanych belek długimi wkrętami przytwierdzamy legary w rozstawie nie większym niż 50 cm. W przypadku tarasu spoczywającego na podłożu płytowym, legary mocujemy do niego za pomocą podkładek izolujących przed wnikaniem wilgoci (z gumy lub pasków papy) i kołków rozporowych do szybkiego montażu.

Jeżeli legary wykonane są z profili kompozytowych, do ich osadzenia stosujemy systemowe uchwyty. W przypadku mocowania do podłoża kołkami, zachowujemy odstęp około 1 m, ale podparcie powinno być gęstsze (co około 50 cm) z wykorzystaniem podkładek lub klinów regulacyjnych.

Niezależnie od sposobu mocowania, legary muszą wyznaczać równą płaszczyznę z 1-1,5% nachyleniem na zewnątrz tarasu.

Drewniany taras na gruncie - krok 10. Mocowanie odeskowania

Deski tarasowe mocujemy do legarów na dwa sposoby:

• Za pomocą wkrętów przechodzących przez wierzch pokrycia - w tym przypadku należy stosować wkręty ze stali nierdzewnej lub mosiądzu, gdyż zwykłe ocynkowane szybko rdzewieją. Należy również pamiętać, że przy kontakcie z drewnem egzotycznym wokół wkrętów mogą pojawić się nieestetyczne plamy i przebarwienia.
• Za pomocą spinek - stosowanych do montażu desek kompozytowych.

Na legarach, pod deskami, zaleca się ułożenie specjalnej folii izolacyjnej lub zastosowanie ażurowych podkładek. Te rozwiązania zmniejszają powierzchnię styku desek z legarami i ułatwiają wysychanie miejsca łączenia.

Deski mocujemy do każdego legara w dwóch punktach, w odległości co najmniej 1,5 cm od krawędzi deski, po uprzednim jej nawierceniu.

Pomiędzy deskami należy pozostawić szczelinę o szerokości 3-5 mm. Zapobiegnie to deformacji pokrycia na skutek pęcznienia i kurczenia się drewna. Na połączeniach wzdłużnych również pozostawiamy luki, a łączenia muszą być w linii przebiegu legarów.

Istnieje również możliwość zastosowania niewidocznego mocowania desek. Wymaga to użycia specjalnych łączników metalowych lub z tworzywa, montowanych od spodu desek. Wiąże się to jednak z koniecznością formowania szerszych przerw między deskami (6-7 mm), co umożliwi wprowadzenie i dokręcenie wkrętów mocujących.

Sposób wykończenia krawędzi tarasu zależy od jego wysokości ponad terenem oraz rodzaju pokrycia:

• Przy niewielkim wyniesieniu tarasu nad grunt, obramowanie utworzą pionowo przykręcone do brzegów pokrycia deski.
• W przypadku profili kompozytowych stosuje się systemowe zaślepki i listwy brzegowe.
• Przy większym wyniesieniu powierzchni tarasu konieczne będzie wykonanie konstrukcji z legarów, która umożliwi pionowe zamocowanie obudowy osłaniającej (np. z desek) lub wykonanie omurowania kamieniem lub bloczkami ozdobnymi.

Drewniany taras na gruncie - krok 11. Konserwacja

Przed montażem wszystkie elementy drewniane konstrukcji tarasu należy całościowo zaimpregnować. Miejsca przycięć i strugania również należy ponownie zabezpieczyć impregnatem. Po zmontowaniu konstrukcji można dodatkowo pokryć ją impregnatem oleistym metodą natryskową.

Drewno egzotyczne cechuje się znacznie większą odpornością na warunki atmosferyczne, zagrzybienie i ataki owadów. Z tego względu konstrukcje wykonane z tego drewna nie wymagają dodatkowej ochrony.

Tarasy drewniane, z wyłączeniem tych z desek kompozytowych, wymagają regularnej konserwacji, która zapewni im estetyczny wygląd przez długi czas. Deski z drewna iglastego należy pokrywać impregnatem barwiącym i lakierem. Malowanie, które nadaje nienaturalny wygląd, szybko ulega zniszczeniu i wiąże się z koniecznością odnowienia całej powierzchni. Popularnym sposobem wykończenia desek tarasowych, zwłaszcza z drewna egzotycznego, jest olejowanie. Zabieg ten należy powtarzać przynajmniej raz w roku. Deski kompozytowe z czasem tracą kolor pod wpływem słońca, jednak można go ożywić, stosując specjalistyczny preparat renowacyjny do kompozytu.

Bez względu na rodzaj pokrycia, konieczne jest regularne usuwanie zanieczyszczeń powierzchniowych. Do tego celu można użyć myjki ciśnieniowej z dodatkiem biodegradowalnego detergentu. Uszkodzenia mechaniczne, takie jak zarysowania, wgniecenia czy odłupania, należy wygładzić papierem ściernym i wypełnić kitem drzewnym lub żywicą epoksydową.

Redaktor: Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: L. Jampolska